auf Hochdeutsch

Hoochansehn Eckernförer Börgers

In de Geschicht vun de Stadt Eckerernföör hett dat en Reeg vun grote Persönlichkeiten geven, de Dieter Schütz an disse Steed in korte Biographien vörstellt. Dorför hartli Dank.

Christian Otte, 1674-1747

He weer en bedüden Koopmann un Reeder un gellt to Recht as Vader vun de bekannte Otte-Dynastie. Al mit 25 Johren harr he en egen Schipp un bedreev Hannel mit Sweden, Norwegen, de Oostseestäder, Frankriek un England. Bald weer he en vun de ansehensten un rieksten Börgers. Sien Raat wurr jümmers denn söcht, wenn de Verhannelsföhrers in swore, sure Kriegsfragen nich wieder wussen, so as in Tieden vun den Noordischen Krieg (1700-1721). Sien Flott vergrötter sik na 1721 gehörig, un ok de Hannel mit Sleswiger Koorn, Holt, Iesen un Kalk (ut Sweden un Pommern na Eckernföör, England un Frankriek, Solt ut England un Wien ut Bordeaux) nehm stüttig to. De Reeders ut de Hartogdömer harrn domols de gröttsten Scheep. So kunnen se den Hannel mit Atlantik un Middelmeer utbuen, later ok mit de däänschen Karibikkolonien. 1723 leet he in de Stadt en Spieker mit de Anfangsbookstaben vun sien Fru ehrn Namen buen. So wurr Riekdoom wiest. 1746, even vör sien Dood, hett em en Veerdel vun de Eckernförer Tünnaasch tohöört (söven egen Scheep).

Jann Markus Witt schrifft, dat dat koopmännische Könen un de ünnernehmerische Moot vun Christian un Friedrich Wilhelm Otte de alleenige Grundlaag vör den Erfolg ween is. Vun jo so grote Bedüden för Eckernföör is Friedrich Wilhelm Otte (1715-1766), de Söhn vun Christian Otte. He weer Börgermeister vun Eckernföör, Kanzleiraat un Diplomat un de Baas vun de Fa. Otte, opto hett he de Fayencenfabrik grünnt.

Vundag gifft dat ut disse Tiet noch de Otte’sche Armenstiftung. 1839 hett Christian Otte de Stiftung in’t Leven ropen, mit Grund un Kapital (3000 Reichsthaler) utstaffeert un fastleggt, dat hier Eckernförer Inwahners, Maten vun de Familien un „Crisebyer Unterthanen” wahnen dörft. Na: Jann Markus Witt: Seefahrt im Umbruch am Beispiel der Reederei Otte in Eckernförde in: Jahrbuch Heimatgemeinschaft e. V. , 58 Jg.

De Graaf vun Saint Germain

Disse Minsch weer en vun de schillernsten Persönlichkeiten in’t 18. Johrhunnert. Herkunft un wannehr he born is, is nich bekannt, blots dat he an den 27. Februar 1784 in Eckernföör storven un to Graff bröcht worrn is. He gellt as Aventürer, Geheemagent, Alchemist, Okkultist un Komponist, weer Maat bi de Friemurers un hett dor en grote Rull speelt. Op dat Sommerslott Louisenlund hett em de däänsche Stattholler in Sleswig, Landgraaf Carl vun Hessen-Kassel, en Alchimistenlabor inricht, un in Eckernföör hebbt beid en Siedenfarverie grünnt. De List vun de Minschen ut Literatur un Politik is groot, de sik över den Graafen ütert hebbt. Friedrich der Große, Voltaire, George Sand, Casanova, Alexander Puschkin in: Pique Dame un Umberto Eco in: Das Foucaultsche Pendel (1988).

Mehr över dissen gemeemnisvullen Graafen kann en in’t Eckernförer Museum finnen.

Dr. Wilhelm Lehmann, 1882 - 1968

Siet 1923 hett disse grote Naturdichter in un neeg bi Eckernföör leevt, born in Venezuela un opwussen in Wandsbek. Na dat Abitur hett he studeert, sien Dokter maakt un is denn Schoolmeister worrn. Dorbi hett he sien Leev för dat Schrieven entdeckt. Toeers weern dat de Romans "Der Überläufer" (1927) un "Der Provinzlärm" (1930), opto in de Johren 1927-1932 "Das Bukolische Tagebuch". Denn fangt he an to dichten, en groot Wark warrt dor ut, ok Essays bringt disse grote Geist to Papier. All dat findt de Leser bi den Klett-Cotta-Verlag in 8 Bännen. In de fofftiger / sößtiger Johren vun’t twintigste Johrhunnert goll Wilhelm Lehmann blangen Gottfried Benn, Bertolt Brecht un Oskar Loerke as de gröttst Lyriker in düütsche Spraak. De Priesen kann en meistto gor nich optellen, de em för sien Levenswark todacht worrn sünd (Kleist-Pries, Lessing-Pries, Verdeenstorden vun de Bunnesrepublik, Kulturpries vun de Stadt Kiel un …). He weer all de Johren Maat in de "Bayerische Akademie der Schönen Künste", in de „Akademie der Wissenschaften und Literatur“ in Mainz, in de "Akademie für Sprache und Dichtung in Darmstadt" un in den PEN-Club. Siet 2004 gifft dat in Eckernföör de Wilhelm-Lehmann-Sellschop, de sik mit groten Insatz för Lehmann sien literarischet Wark insetten deit. Tosamen mit de Stadt Eckernföör wart all twee / dree Johr en Pries för Lyrik, Essayistik un Vertellen utlöövt. De eerst Priesdräger weer 2009 Jan Wagner ut Berlin.

Hans Gudewerdt II., 1600-1671

Hans Gudewert ist de bedüdenst Bildsnittjer in‘t 17. Johrhunert in Noorddüütschland.

Gudewerdtschool, Gudewerdtstraat-mit disse Naams erinnert Eckernföör an den Holtsnittjer Hans Gudewert de Jüngere.
He is born üm 1600 as Söhn vun Hans Gudewerdt, Baas vun‘t Eckernförer Snittjeramt, un opwussen in en Familje, de goot wat in de Melk to krömen harr.

He schall, so weer‘t vermoden, de Latienschool besöcht un dor Lesen un Schrieven lehrnt hebben.

Na en Lehr as Bildsnittjer in de Warksteed vun sien Vader, de fief Johren duert hebben schall, gung he op Wannerschop.

De schall em wiet över de Lannesgrenzen rut föhrt hebben.

In‘t Johr 1634 wurr Gudewerdt || as Meister in de Regen vun‘t Eckernförer Snittjeramt opnahmen un weer hier bit to sien Dood hooch ansehn.

To sien bedüdensten Warken tellt Opdrääg för Hartog Friedrich ||| vun Sleswig-Holsteen, to‘n Bispill veer prunkvulle Bruutwagens 1654 för Prinzessin Hedwig Eleonore to ehr Hochtiet mit den sweedschen König Karl X Gustav.
Opto schoop he‘n Barg Epitaphen un grote Altaren, dorünner de in de St.-Nicloai-Kark in Eckernföör( 1640) un in de Karken vun Kappeln( 1641), Schönkarken( 1653) und Dänischenhagen( 1656).
De Aart un Wies, woans Gudewerdt sien Warken snittjert hett, kennt Fachlüüd as Knorpelbarock.
Dorbi warrt Ornamente, de sien Warken uttekent, knorpelorig symmetrisch anornt.

Hans Gudewerdt is 1671 as ansehn Öllermann un Meister vun‘t Snittjeramt to Kuul bröcht worrn.
Siet 2023 warrt op en anner Aart un Wies an dissen groten Söhn vun Eckernföör erinnert: In de Gudewerdtstraat is en Plastik ut Bronze opstellt worrn.
Schöpper is de Bildhauer Manfred Sihle-Wissel.
Se wiest en Charakterkopp, för de de Künstler wohrschienlich en Sülvstbildnis vun Gudewerdt as Vörlaag nahmen hett.

En Interview mit em findt een ünner dissen Link: Interview Sihle-Wissel

Bild: Büste Hans Gudewerdt ||
Literatur: u.a. Holger Behling, Dissertation,,Hans Gudewerdt“, Kiel 1990

Lorenz von Stein, 1815 - 1890

En Büste von em steiht op den Raathuusplatz vör dat ole Raathuus, vundag Museum. De gifft Utkunft, dat he 1815 in Borby, Eckernföör born worrn un 1890 in Hadersdorf-Weidlingen / Österriek storven is. He hett in Kiel un Jena Philosophie un Jura studeert, weer Staatsrechtslehrer, Sozioloog un Nationalökonom. 1846 hett he an de Christian-Albrechts-Universität to Kiel den Lehrstohl för Staatswetenschoppen besetten kunnt. De Roop an de Universität Wien hett nich lang op sik töven laten, 1855 is dat ween. Bit to sien Pensioneren 1885 is he dor bleven. Fief Johr later is he op sien Landsitz neeg bi Wien storven. Sien Insatz un sien Ideen för dat Verstahn vun uns Industriesellschop maakt em to en vun de ganz groten Sleswig-Holsteeners in’t 19. Johrhunnert. Mehr över em bütt dat Eckernförer Museum.